Jeździectwo kojarzymy ze sportem, ale jest to również jazda rekreacyjna i doskonała forma aktywnego spędzania wolnego czasu. Jest wiele form uprawiania jeździectwa, możemy wybrać jazdę konną, ćwiczenia gimnastyczne i akrobatyczne wykonywane na koniu czyli tzw. woltyżerka, czy też powożenie. Ogólnie mamy 7 dyscyplin jeździeckich takich jak: ujeżdżenie, skoki przez przeszkody, wkkw (wszechstronny konkurs konia wierzchowego), woltyżerka, powożenie, rajdy długodystansowe oraz reining. Trzy pierwsze dyscypliny są konkurencjami olimpijskimi.
Wyróżniamy dwa główne style jeździectwa:
- styl angielski (klasyczny) – charakteryzuje się tym, że najważniejszy jest dosiad jeźdźca, który służy zarówno do kierowania konia jak i zatrzymania. Elementami dodatkowymi do dosiadu są łydki jeźdźca (ustalenie kierunku i tempa) oraz delikatne działanie ręki/wodzy. Siodła wykorzystywane
w tym stylu w zależności od dyscypliny mają różną budowę, ale generalnie mają niezbyt głębokie/płaskie siedziska. Na strój jeźdźca klasycznego składa się kask bądź toczek, frak i koszula (zawody) oraz bryczesy. Ubiór dopełniają buty (oficerki bądź sztyblety)
- styl western (western riding) – powstał w Ameryce, podczas pracy z końmi na farmach i ranczach. Charakteryzują go duże, głębokie siodła, które wymuszają u jeźdźca pełny dosiad oraz zapewniają komfort i wygodę. Konie wykorzystywane do tego stylu są stosunkowo małe oraz wytrzymałe. Strój jeźdźca również różni się od stroju klasycznego, a w jego skład wchodzi kapelusz, dżinsy, koszula i kowbojki.
Jeździectwo jest kojarzone z drogim sportem dla elit lub sportowców, ale niekoniecznie tak musi być! Aby rozpocząć naukę jazdy konnej tak naprawdę wystarczą:
- chęci, ponieważ możemy rozpocząć ją w każdym wieku,
- strój sportowy – na początek nie musimy kupować żadnego specjalistycznego ubioru, kaski są
w każdej stadninie, która oferuje naukę jazdy konnej. Oczywiście dla swojego komfortu możemy zaopatrzyć się w swój kask/toczek czy kupić sztyblety. Są to niewielkie wydatki – jeśli kupimy w sklepie typu Decathlon, - przeciętna sprawność fizyczna,
- finanse (jazdy konne są w różnych cenach – ale jazdy dla początkujących czy jazdy rekreacyjne i terenowe nie kosztują aż tak dużo)
- pozytywne nastawienie 🙂
Obcowanie z końmi to wspaniałe doświadczenia! Konie pomimo że są dużymi zwierzętami i wzbudzają respekt w człowieku – są niezwykle wrażliwe i potrafią nas dużo nauczyć. Ja nauczyłam się od nich jeszcze większej empatii, opanowania, równowagi, znajomości własnego ciała oraz szacunku.
Niezwykłe jak wiele zwierzęta potrafią nam „powiedzieć”.
Początki nauki to jazda na tzw. lonży – instruktor prowadzi konia na lonży po kole, a my uczymy się ruchu konia, próbujemy poczuć jego rytm i uczymy się anglezowania w kłusie, pełnego siadu oraz półsiadu w galopie, kształcimy prawidłowy dosiad na koniu.
UWAGA: wydawać by się mogło, że początki są nudne i nie zawsze łatwe, jednak jest to ogromnie ważny etap nauki jazdy konnej i nie powinniśmy spieszyć się z przejściem do kolejnego etapu!
Ta uwaga odnosi się zresztą do całej podstawy jeździectwa, która jest niezwykle ważna. Czego nauczymy się na początku będzie szybko procentowało w dalszych etapach nauki.
Z mojego doświadczenia oraz doświadczenia wielu wielu jeździeckich kolegów i koleżanek – mogę stanowczo stwierdzić, że początki nauki mają wielkie znaczenie i warto położyć nacisk na dobre szkolenie i dobrego szkoleniowca. Jeśli nauczymy się złych nawyków na początku później będziemy je eliminować dwa razy dłużej! A ceny lonży dosiadowych u wysokiej klasy trenerów są w cenie 🙂 warto więc korzystać z lonży podczas nauki jazdy!
Kolejnym etapem – jak już opanujemy jazdę na lonży jest zazwyczaj jazda samodzielna w grupie innych koni zwana zastępem (koń jedzie za koniem). Jazda ta zazwyczaj daje nam poczucie, że już potrafimy jeździć! Ja tak ją wspominam, co nie było do końca prawdą, ale owszem mogłam poczuć wiatr we włosach podczas galopu więc motywacja była 😉 Taka jazda jest bezpieczna dla jeźdźca i łatwiej mu zakłusować czy zagalopować, ale czy na pewno o to chodzi? Po kilku latach nauki i nabraniu dużo większej świadomości zaczęłabym naukę trochę inaczej i postawiła na treningi bardziej indywidualne. To nie znaczy, że nauka w rekreacyjnym zastępie jest zła – ale warto się zastanowić czy ta szkółka/instruktor szanują jeźdźca i konie oraz czy konie wyglądają na zadbane i zdrowe. Zwróćmy również uwagę czy nasz trener zwraca nam uwagę na dosiad, ułożenie łydek i nie nadużywanie użycia wodzy. Myślę, że zarówno na początku jak i podczas późniejszej nauki nie obejdzie się od mnóstwa uwag w naszym kierunku i warto docenić trenera, któremu się chce zwracać nam na nasze błędy
uwagę ! 🙂
Drugi etap nauki również jest ważny, bo uczymy się powoli samodzielnie wpływać na swojego wierzchowca. Pamiętajmy, że najważniejszy jest nasz dosiad! Uczymy się pracować łydkami oraz ręką na wodzy. Aby być dobrym jeźdźcem powinniśmy dążyć do osiągnięcia harmonii z koniem, szanować naszego partnera jeździeckiego i dbać nie tylko o nasz komfort ale też podopiecznego.
Kolejne etapy nauki jeździectwa już mocno zależą od tego do czego dążymy. Możemy szkolić się rekreacyjnie, aby czuć się dobrze i pewnie w siodle w każdym chodzie (stęp, kłus, galop), potrafić wykonać podstawowe ćwiczenia i czerpać przyjemność z jazdy po ujeżdżalni (placu) jak i wycieczkach
w teren, co jest wspaniałym doświadczeniem!
Możemy również rozwijać się w stronę ambitniejszej rekreacji czy też sportu. Niezależnie czy interesuje nas ujeżdżenie czy skoki przez przeszkody, wkkw czy woltyżerka (ewentualnie jazda w stylu west) zawsze warto z uwagą wybierać stadniny w których chcemy się rozwijać i szkoleniowców, którzy nam to umożliwią. Nie wspomnę o koniach, które powinny być stawiane na pierwszym miejscu pod kątem dbałości o nie.
Wracając do wyboru szkół jeździeckich, szkoleń i szkoleniowców: wybór stajni rekreacyjnych, sportowych w Polsce jak i Małopolsce jest bardzo duży. Obejmuje on zarówno duże stadniny jak i małe, przydomowe stajnie. Wg mnie nie ma sensu sugerowanie się tym kryterium, ponieważ często jest tak, że w mniejszej stajni znajdziemy zadbane konie, które wprowadzą nas w jeździecki świat i kompetentnych instruktorów. Duże sportowe ośrodki oferują nam często konie o wyższych umiejętnościach, ale z kolei nie zawsze znajdziemy w nich przyjazną i miłą atmosferę. Nie ma reguły. Ceny takich zajęć również różnią się w zależności od infrastruktury i kosztów ponoszonych przez stajnie jak i stopnia wyszkolenia koni i trenerów.
Na co więc zwrócić uwagę?
Ważnym kryterium jest na pewno instruktor/trener – dobrze, aby miał doświadczenie i potrafił przekazać wiedzę. Dla mnie najważniejsze jest też to aby szanował konie (niestety nie jest to standardem). Listę wykwalifikowanych instruktorów jazdy konnej oraz sportowych znajdziemy na stronie PZJ. Oczywiście nie każdy nauczyciel jazdy jest instruktorem PZJ i nie oznacza to, że nie potrafi szkolić, ale warto mieć jakieś rekomendacje na jego temat.
To samo się tyczy wyboru stajni/szkółki rekreacyjnej – korzystając w wielu ofert warto wybrać się do stajni, zobaczyć w jaki sposób są prowadzone jazdy, zapytać o możliwość jazd indywidualnych na lonży. Pamiętajmy! Im bardziej zadbane i zadowolone konie tym bardziej możemy się spodziewać wysokiej klasy instruktorów czy pracowników stajni! A wierzcie mi, że nie wszędzie taki obraz zastaniemy. Czystość stajni i boksów również świadczy o tym jak traktowani są podopieczni danego ośrodka.
Podsumowując – może ten artykuł nie wskazuje, że nauka jazdy jest taka lekka i przyjemna ale nic bardziej mylnego! Chciałam jedynie podkreślić, że warto rozpocząć swoją naukę jazdy konnej zważając na te kilka napisanych rad aby móc cieszyć się obcowaniem z tymi wspaniałymi zwierzętami i co za tym idzie świetnymi ludźmi, bo takich często spotkamy na swojej jeździeckiej drodze! Można nawiązać nowe przyjaźnie, które zapoczątkuje nasza nowa pasja 🙂 Ponadto mamy okazję do ruchu, zazwyczaj na powietrzu a jadąc w teren możemy obserwować lasy, łąki i ścieżki z perspektywy końskiego grzbietu! Uwierzcie mi, że jest to wspaniały sposób spędzania wolnego czasu!
